Σαράκι, σκουλήκι ξύλου ή σκόρο ξύλου, αποκαλούμε μια ομάδα ξυλοφάγων εντόμων που ανήκουν στην τάξη των κολεοπτέρων (Coleoptera) και αποτελούν τον εχθρό των ακατέργαστων και κατεργασμένων ξύλων. Τα ξυλοφάγα έντομα που πιο συχνά μας απασχολούν στην Ελλάδα υπάγονται στις παρακάτω οικογένειες:
Όλα τα σαράκια προσβάλουν μαλακά και σκληρά ξύλα προκαλώντας οπές οβάλ ή στρογγυλές διαμέτρου από 0,3 έως 13 χιλιοστών. Αντιλαμβανόμαστε την παρουσία τους όταν η ζημιά έχει προχωρήσει, από το πριονίδι υπό μορφή λεπτής σκόνης (πούδρα) που αναδύεται από τα κανάλια εξόδου των ακμαίων εντόμων ή από τις μικρές οπές σε ξύλινες επιφάνειες όπως:
Όλα τα ξυλοφάγα σκαθάρια που προσβάλουν το ξύλο παρουσιάζουν τέλεια μεταμόρφωση, δηλαδή κάθε αυγό που εκκολάπτεται μεταμορφώνεται σε προνύμφη (σκουλήκι ξύλου) και στη συνέχεια σε ακμαίο (πολύ μικρά ή μεγαλύτερα σκαθάρια ανάλογα με το είδος). Κατά το προνυμφικό στάδιο του εντόμου προκαλούνται από τις στοές που διανοίγει φθορές στα ξύλα που μπορεί να είναι μεγάλες ή μικρότερες, ως αποτέλεσμα του είδους και του χρόνου προσβολής. Το ακμαίο έντομο είναι υπεύθυνο για τις αναπαραγωγές και συχνά ιδιαίτερα κατά τους θερμούς μήνες και κατά τη σύζευξη διέρχεται από τις οπές εξόδου. Αυτές οι οπές αποτελούν μικρό δείγμα του συστήματος καναλιών-διαδρομών που έχουν δημιουργήσει τα έντομα. Παρόλα αυτά αποτελούν συνήθως ένδειξη προσβολής μαζί με τη λεπτή σκόνη του κονιορτοποιημένου ξύλου που αποβάλλεται από αυτές και συσσωρεύεται κοντά τους. Συχνά όπως στην περίπτωση του είδους Hylotrupes Bajulus της οικογένειας Cerambycidae προκαλείται ήχος από τη μάσηση του ξύλου.
Συνήθως δεν είναι δυνατό να εντοπιστούν προνύμφες του εντόμου και δεδομένου ότι τις περισσότερες φορές τα ακμαία εμφανίζονται σε μικρούς πληθυσμούς και για μικρό διάστημα, ο προσδιορισμός ή ταυτοποίηση του είδους γίνεται έμμεσα. Καταλήγουμε στο είδος του εντόμου από το μέγεθος της σκόνης (που συνήθως δημιουργεί σωρούς περιμετρικά της οπής), από το σχήμα και μέγεθος των οπών, όπως επίσης από την ηλικία του προσβεβλημένου ξύλου, την προέλευση του και το είδος του.
ΣΑΡΑΚΙ, ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ
1. Heat Wrap – Θερμική καταπολέμηση με πάνελ υπέρυθρης ακτινοβολίας
Το Heat Wrap βασίζεται στην έξυπνη, υπέρυθρη, θερμαντική τεχνολογία της SAMITECH
Η SAMITECH πρωτοπορεί στον τομέα αντιμετώπισης παρασίτων, βελτιώνοντας τις κλασσικές μεθόδους θερμαντικής αντιμετώπισης παρασίτων, με μια νέα τεχνολογία βασιζόμενη σε μεγάλου μήκους υπέρυθρα κύματα. Το σύστημα αυτό επιτρέπει στον χειριστή να ελέγχει τη θερμοκρασία, τη διάρκεια δράσης των πάνελ αλλά και να επιτηρεί τις συνθήκες που επικρατούν, ανά πάσα στιγμή.
Τεχνολογία υπέρυθρων κυμάτων
2. Υποκαπνισμός – Fumigation
Αντίθετα με άλλες εφαρμογές όπως χρήση καπνογόνων, εκνέφωση-fogging και υπολειμματικοί ψεκασμοί, με τον υποκαπνισμό επιτυγχάνεται ριζική και εγγυημένη καταπολέμηση σε όλες τις περιπτώσεις ξυλοφάγων εντόμων (σαράκι).
Υποκαπνισμός ή fumigation, είναι μια ιδιαίτερη εφαρμογή απεντόμωσης με ένα την οποία επιτυγχάνουμε έλεγχο της προσβολής σε περιπτώσεις που δεν μπορούμε να επέμβουμε με άλλες μεθόδους. Με το υποκαπνιστικό σκεύασμα που χρησιμοποιούμε εκλύεται (με τη συνεργία της υγρασίας του αέρα) η Φωσφίνη ή Φωστοξίνη (PH3) σε αέρια μορφή, που σε ορισμένες θερμοκρασίες είναι θανατηφόρος για όλα τα στάδια του εντόμου, ακόμα και το αυγό που θεωρείται το πιο δυσεξόντωτο. Σε συγκεκριμένη συγκέντρωση έχει την ιδιότητα να διαπερνά όλες τις επιφάνειες του ξύλου, ακόμα και αν αυτά είναι μεγάλου πάχους και με μικρό πορώδες λόγω είδους ή επιφάνειας λούστρου. Η παραγόμενη φωσφίνη είναι ένα αέριο ιδιαίτερα ευκίνητο και ευέλικτο που εμφανίζει μεγάλη διαπερατότητα, επιφέροντας μετά από μέρες έκθεσης τον θάνατο σε όλα τα στάδια των ξυλοφάγων εντόμων.
Η ποσότητα της φωσφίνης επιλέγεται υπολογίζοντας τον όγκο του χώρου προς απεντόμωση με παραμέτρους την εσωτερική θερμοκρασία και υγρασία όπως επίσης και τις μικρές απώλειες που συνυπολογίζονται και αξιολογούνται. Η πιο σημαντική εργασία μετά την ορθή επιλογή της μορφής και τον υπολογισμό της ποσότητας του σκευάσματος, είναι η αεροστεγής στεγανοποίηση του χώρου από εξωτερικά ή εσωτερικά ώστε η συγκέντρωση της φωσφίνης να φτάσει στα επιθυμητά επίπεδα χωρίς απώλειες.
Έτσι ο χώρος καλύπτεται με πλαστικά καλύμματα πολλαπλών στρώσεων (multi layer) σε κρίσιμα σημεία διαφυγής του αερίου όπως είναι παράθυρα, πόρτες, τζάκια και απορροφητήρες. Εσωτερικά καλύπτονται οι πρίζες, οι διακόπτες, οι ηλεκτρικοί πίνακες και όλες οι ηλεκτρικές συσκευές (ψυγεία, κουζίνες κ.α.) που θα παραμείνουν στο χώρο. Η φωσφίνη είναι πιθανό να οξειδώσει σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας ελάσματα χαλκού, χρυσού, ασημιού και μπρούντζου. Έτσι προστατεύουμε πάντα τις ηλεκτρικές συσκευές είτε με την απομάκρυνση τους αν είναι εφικτό ή με τα εειδικά υλικά (καμίνια προστασίας). Συνολικά ο προς απεντόμωση χώρος μετατρέπεται σε ένα «καμίνι καταπολέμησης», αφού διαχέεται σε όλο του τον όγκο η φωσφίνη χωρίς να διαφεύγει, ενώ εσωτερικά οι ηλεκτρικές συσκευές που θέλουμε να προστατέψουμε σε «καμίνια προστασίας».
Όταν έχουν γίνει με ακρίβεια όλες οι εξωτερικές και εσωτερικές στεγανοποιήσεις (εξωτερικά για να μη διαφύγει το αέριο και εσωτερικά για να προστατέψουμε τις ηλεκτρικές συσκευές) εισάγεται η φωσφίνη και ο χώρος «σφραγίζεται» για 5-7 μέρες. Πριν το «άνοιγμα» του χώρου λαμβάνονται μετρήσεις συγκέντρωσης του αερίου για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν είχαμε διαφυγή του αερίου και να συμπεράνουμε ότι «πέτυχε» η εφαρμογή. Μετά τον προβλεπόμενο αερισμό δεν παραμένει στο χώρο κανένα τοξικό υπόλειμμα καθώς τα σκευάσματα που χρησιμοποιούνται δεν έχουν αφήνουν κατάλοιπα ούτε έχουν υπολειμματική δράση.
Η εφαρμογή του υποκαπνισμού πραγματοποιείται πάντα παρουσία του Γεωπόνου-Εντομολόγου και τα σκευάσματα που χρησιμοποιούνται έχουν έγκριση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Απαραίτητη προϋπόθεση για μία τέτοια εφαρμογή είναι ο χώρος που πραγματοποιείται να μην γειτνιάζει με κατοικημένο χώρο, ενώ η νομοθεσία ορίζει σαν ελάχιστη απόσταση από την κοντινότερη κατοικημένη οικία τα 5 μέτρα. Για μία επιτυχημένη εφαρμογή η μέση θερμοκρασία θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 12-15 0C ώστε τα έντομα να μη βρίσκονται σε διάπαυση (λήθαργο).
Εκτός από περιπτώσεις ξυλοφάγων εντόμων η εφαρμογή λαμβάνει χώρα και σε περιπτώσεις με αποθηκευμένα προϊόντα όπως σιτηρά, άλευρα, όσπρια, ξηροί καρποί, (ενσακισμένα ή και χύδην) σε σιλό, κοντέινερ, αμπάρια πλοίων και αποθήκες για τον έλεγχο διάφορων ζημιογόνων εντόμων.
Καλύπτουμε εφαρμογές υποκαπνισμού για την καταπολέμηση ξυλοφάγων εντόμων σε όλη την Ελλάδα.
3. Επίχρισμα με γέλη (gel)
Σε περιπτώσεις που δεν μπορούμε να επέμβουμε με υποκαπνισμό για την καταπολέμηση ξυλοφάγων εντόμων σε πατώματα, ξύλινες σκάλες, έπιπλα κλπ εφαρμόζουμε επίχρισμα γέλης καταπολέμησης. Η γέλη περιέχει ειδικό φορέα ώστε να διευκολύνεται η απορρόφηση των δραστικών ουσιών στο σώμα του ξύλου, χωρίς αυτές να απελευθερώνονται στο περιβάλλον. Το βάθος διείσδυσης εξαρτάται από το είδος του ξύλου και κυμαίνεται από 3 – 6,5 εκατοστά, με το μέγιστο της απορρόφησης να εμφανίζεται όταν οι πόροι του ξύλου είναι ελεύθεροι. Σε κάποιες περιπτώσεις ξύλινου πατώματος ενδείκνυνται πριν την εφαρμογή το πάτωμα να έχει τριφτεί ώστε να επιτύχουμε καλύτερη διεισδυτικότητα.
Το σκεύασμα δεν αλλοιώνει την εμφάνιση του ξύλου, είναι άοσμο και ακίνδυνο για χρήση σε εσωτερικούς χώρους και έχει εξαιρετική προσκολλητικότητα ακόμα και όταν εφαρμόζεται σε κάθετες επιφάνειες ή ταβάνια. Μετά την εφαρμογή μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε βερνίκι.