Εκνέφωση ή Νεφελοψεκασμός ή Ομιχλοποίηση

Η εφαρμογή του fogging που καλείται εκνέφωση ή ομιχλοποίηση ή νεφελοψεκασμός εμφανίζει σημαντικά αποτελέσματα έναντι του συμβατικού ψεκασμού σε κάποιες «δύσκολες» περιπτώσεις όπως καταπολέμηση ψύλλων ή καταπολέμηση κοριών, απολύμανση για ψύλλους ή απολύμανση για κοριούς, κ.α. Σε περιπτώσεις μεγάλων χώρων, η απολύμανση χώρων με νεφελοποίηση είναι ιδανική για έλεγχο μικροβιακού φορτίου, απολύμανση χώρων κατά του κορονοϊού ή άλλων μικροβίων, κ.α. Εφαρμόζεται επίσης όταν υπάρχει η ανάγκη για καθολική εφαρμογή του εντομοκτόνου διαλύματος σε επιφάνειες (κουνούπια στον κήπο).

Η μέθοδος της εκνέφωσης ή ομιχλοποίησης υπέρμικρου όγκου (Ultra Low Volume) στηρίζεται στον πολυμερισμό της δραστικής ουσίας, σε σταγονίδια χαμηλού νέφους. Η τεχνολογία αυτή έχει ως αποτέλεσμα την άμεση κατάρριψη του πληθυσμού (για έντομα ή ακάρεα) ή του μικροβιακού φορτίου (για ιούς και μικρόβια). Εκτός της άμεσης καταπολέμησης, η δραστική ουσία παραμένει στις επιφάνειες (υπολειμματικότητα) με στόχο την προστασία του χώρου και μετά το τέλος της εφαρμογής. Συνήθως σε κατοικημένους χώρους χρησιμοποιείται ο ψυχρός εκνεφωτής (ψυχρή εκνέφωση), στους εσωτερικούς χώρους ο ηλεκτρικός εκνεφωτής και στους εξωτερικούς χώρους ο βενζινοκίνητος εκνεφωτής.

1. Απολύμανση με εκνέφωση

Σε περίπτωση μικροβιοκτονίας θα πρέπει να πραγματοποιείται καθολική εφαρμογή σε όλες επιφάνειες των χώρων, με λεπτομέρεια σε κρίσιμα σημεία δυνητικής παρουσίας μικροβιακού φορτίου (δεδομένου ότι το αποτέλεσμα δεν είναι μετρήσιμο). Το απολυμαντικό σκεύασμα, που χρησιμοποιείται διαθέτει έγκριση από τον Ε.Ο.Φ., διαλύεται με νερό σε μηχάνημα κατάλληλο ώστε να μην παρατηρηθούν ζημιές από διαβροχή αντί ομιχλοποίησης. Σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι η χαμηλή δόση απολυμαντικού οδηγεί σε αποτυχία του μικροβιακού ελέγχου αφού δημιουργεί ανθεκτικά στελέχη μικροβίων. Είναι γνωστό ότι κάθε βιοκτόνο που χρησιμοποιείται σε συσκευή εκνέφωσης, εξαιτίας του πολυμερισμού της σταγόνας, απαιτεί δόσεις πενταπλάσιες από αυτές που ορίζονται στο δελτίο δεδομένων ασφαλείας του. Γενικά το μέγεθος της σταγόνας που διέρχεται από έναν εκνεφωτή καθορίζει και το ποσοστό υγρασίας στο χώρο, τις επιφάνειες του και τον ηλεκτρολογικό ή ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όπως επίσης και το βαθμό καταπολέμησης του μικροβιακού φορτίου. Σχετικά με τη μη μετρήσιμη αποτελεσματικότητα μιας εφαρμογής μικροβιοκτονίας προκύπτει, από ανάλυση που ακολουθεί, ότι με μικρότερη διάμετρο σταγόνας πετυχαίνουμε μεγαλύτερη δράση του απολυμαντικού. Αντίθετα με μεγαλύτερης διαμέτρου σταγόνα η μικροβιοκτόνος δράση του οξειδίου του χλωρίου είναι μικρότερη. Σε όποια περίπτωση και εφαρμογή μικροβιοκτονίας η δραστική ουσία διασπάται σε ελεύθερη ρίζα οξυγόνου και χλωρίου. Η ελεύθερη ρίζα χλωρίου υπερπολώνει την κυτταρική μεμβράνη των μικροβίων και την κάνει πιο ευάλωτη στη δράση της ελεύθερης ρίζας του οξυγόνου ενώ δρα καταστρέφοντας την (μαζί και τα μικρόβια – υδρόλυση). Η δράση της ελεύθερης ρίζας του οξυγόνου στα κύτταρα δρα επίσης καταστροφικά με το μηχανισμό της ραδιόλυσης. Σε σταγόνα μεγάλης διαμέτρου παρουσιάζονται ισχυροί δεσμοί των μορίων, με συνέπεια να μη μπορούν να διασπαστούν ικανοποιητικά ώστε να δράσουν τα ενεργά τους ιόντα κατά των μικροβίων.

Είναι σημαντικό να προστατεύεται ο ευαίσθητος εξοπλισμός που δεν είναι στεγανός και κατασκευασμένος για όποια εφαρμογή υγρού και μπορεί να επηρεαστεί με μακροπρόθεσμες ή βραχυπρόθεσμες ζημιές όπως οξειδώσεις και βραχυκυκλώματα. Σχετικά με τον έλεγχο ροής τα μηχανήματα που θα χρησιμοποιηθούν διαθέτουν στόμιο περιορισμού που παράγουν ρυθμό ροής από 16,6 έως 20 ml/λεπτό με μέση διάμετρο όγκου (Volume Median Diameter – VMD) <30 μm. Η τιμή VMD αντιστοιχεί στις τρέχουσες προδιαγραφές Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO). Αντίθετα ψυχροί εκνεφωτές που χρησιμοποιούνται για αγροτικές εργασίες (ψεκασμοί σε καλλιέργειες) ή ηλεκτρικοί εκνεφωτές ή ψεκαστήρες με blower έχουν ρυθμό ροής μεγαλύτερο από 250ml/λεπτό με μέσο μέγεθος σταγόνας μεγαλύτερης διαμέτρου από 400μm (περίπου μισό χιλιοστό!). Είναι βέβαιο, ιδιαίτερα σε περίπτωση συχνών εφαρμογών σε χώρους με εξοπλισμό ευαίσθητο σε υγρά, ότι με τέτοια μηχανήματα οι ζημιές θα ήταν αναπόφευκτες.

2. Απεντόμωση με εκνέφωση

Οι απεντομώσεις που πραγματοποιούνται με τη μέθοδο της εκνέφωσης με σκοπό την καταπολέμηση ψύλλων, την καταπολέμηση κοριών, κουνουπιών και ακάρεων εμφανίζουν γενικά ικανοποιητικά αποτελέσματα έναντι άλλων εφαρμογών καταπολέμησης. Το καπνογόνο απεντόμωσης πετυχαίνει σε κάποιο βαθμό επίσης τη διείσδυση της δραστικής ουσίας αλλά με καμία υπολειμματική διάρκεια. Η απεντόμωση με εκνέφωση διαφοροποιείται τεχνικά από το χώρο εφαρμογής και το έντομο-στόχος. Για παράδειγμα απολύμανση για κοριούς σε διαμερίσματα (απεντόμωση) γίνεται με κατάλληλα σκευάσματα για εσωτερικό κατοικημένων χώρων, ενώ η απολύμανση για ψύλλους ή κουνούπια σε αυλές με άλλα σκευάσματα και μηχανήματα βενζινοκίνητα, με σκοπό την καλύτερη δυνατή κάλυψη.

Σε κάθε εφαρμογή εκνέφωσης ο τεχνικός παρασιτοκτονίας κατά την εφαρμογή προστατεύεται με ειδική στολή ολόκληρου σώματος μίας χρήσης και όχι πολλαπλών χρήσεων, με σκοπό την ασφάλεια των εμπλεκομένων αμφότερα) και μάσκα ολόκληρου προσώπου με ειδικά φίλτρα AΒΕΚ 2P3. Επίσης κατά τη διάρκεια της εφαρμογής δε μπορεί να παρίσταται κανείς εκτός των τεχνικών και για δύο ώρες μετά, μέχρι να σταθεροποιηθεί το νέφος και οι επιφάνειες να είναι στεγνές.